Op donderdag 5 oktober 2023, tijdens de Week van het Nederlands, trapte de IVN een nieuwe editie van Voortvarend Nederlands Virtueel af. Deze reeks, die gefinancierd wordt door de Taalunie, bestaat uit zes voor iedereen toegankelijke webinars over actuele ontwikkelingen in de neerlandistiek. We starten met het onlinedebat ‘Een neerlandistiek die niet alleen “Nederlands” is: hoe breng je dat in de praktijk?’, in samenwerking met de lage landen. Te gast zijn Geert Buelens, Jolanda Vanderwal Taylor, Eric Mijts, Katrijn van Hauwermeiren en Tessa Leuwsha.
Neerlandistiek zonder centrum
“We moeten in de neerlandistiek zo snel mogelijk af van het gebruik van het woord ‘Nederlands’”, schrijft professor Moderne Nederlandse Letterkunde Geert Buelens in zijn artikel ‘Pleidooi voor een neerlandistiek zonder centrum’, gepubliceerd in het Vlaams-Nederlandse tijdschrift de lage landen.
Het Nederlands is namelijk veel meer dan alleen de taal van de natiestaat Nederland. De positie en geschiedenis van deze taal verschillen sterk naargelang de plek waar ze wordt gesproken: een vanzelfsprekende landstaal in Nederland, een grotendeels bevochten cultuurtaal in Vlaanderen en een door de kolonisator opgelegde taal in Suriname en het Caribisch deel van het Koninkrijk der Nederlanden. Daardoor heeft de literatuur in al die gebieden ook een apart karakter. De Vlaamse literatuur ontwikkelde zich in een dialoog met zowel de Franstalige als de Nederlandse. In dekoloniserende naties heeft literatuur vaak emanciperende functies die ze elders niet heeft.
Het onderwerp van onderzoek en onderwijs in de neerlandistiek moet dus breder en diverser, volgens Buelens, en we moeten andere woorden gebruiken om het over onze taal en literatuur te hebben. Een mooi pleidooi, maar hoe breng je dat in de praktijk? En wat betekent dit voor al die neerlandistiek-vakgroepen buiten het taalgebied die vanuit meer dan 40 verschillende landen hun eigen perspectief op het onderwerp ontwikkeld hebben? En hoe kunnen media en uitgeverijen van Nederlandstalige literatuur zich hiertoe verhouden, die ook hun eigen rol spelen in het geheel? We onderzoeken het in een onlinedebat in samenwerking met de lage landen.
Sprekers:
Geert Buelens (professor moderne Nederlandse Letterkunde, Universiteit Utrecht),
Jolanda Vanderwal Taylor (professor Nederlands en Duits, University of Wisconsin-Madison),
Eric Mijts (docent, Universiteit van Aruba en voorzitter van de Caribische Associatie voor Neerlandistiek),
Katrijn Van Hauwermeiren (hoofdredacteur Nederlandstalige literatuur bij uitgeverij De Bezige Bij),
Tessa Leuwsha (schrijver, documentairemaker en cultureel attaché aan de Nederlandse ambassade in Paramaribo).
Moderator: Wim Vandenbussche (Vrije Universiteit Brussel; bestuursvoorzitter IVN)
Bekijk hier de biografieën van de sprekers.
Datum en tijd: donderdag 5 oktober 2023, 15:00 – 16:30 uur
Bekijk de video van dit debat
Je kunt je de video van dit debat hier bekijken.
Samenvatting
De samenvatting van deze webinar kunt u hier lezen.