Met groot verdriet delen wij dat onze vice-voorzitter Agata Kowalska-Szubert afgelopen dinsdag 27 mei 2025 is overleden. Nadat zij herstellende was van een hartinfarct, verslechterde haar situatie vrij plotseling met fataal gevolg. Zij werd 57 jaar.
Agata was hoogleraar Nederlandse Taalkunde aan de Universiteit van Wrocław in Polen. Zij vertegenwoordigde sinds 2022 in ons bestuur de regio Centraal-Europa. Zij was tevens voorzitter van Comenius, de vereniging voor neerlandistiek in Centraal-Europa.
Agata was een lieve, warme vrouw, met veel humor, een grote betrokkenheid bij haar vak en een sterk gevoel voor rechtvaardigheid. In ons bestuur vroeg zij regelmatig aandacht voor de zorgen van docenten in haar regio en plaatste ze terechte kritische noten. Tegelijk prees ze altijd wat goed ging en bracht ze met een grap – bij voorkeur een woordgrap - lucht in elk gesprek. Ze was onnodig bescheiden en wilde niemand tot last zijn. Zij was een grote steun voor onze directeur.
Naast haar inzet in het bestuur schreef ze sinds 2020 columns en andere bijdragen voor ons tijdschrift Vaktaal. Schrijven over taal en neerlandistiek bracht haar veel plezier. In een van haar laatste columns voor Vaktaal memoreerde ze: “Dat ik dankzij het Nederlands en de Nederlandstalige wereld in de achtergrond rijker ben geworden. Dat de wereld waar ik een groot deel van mijn leven geen enkele notie van had, ten dele ook mijn eigen wereld is geworden. Een wereld die ik met respect en liefde wil koesteren.”
Agata kwam in aanraking met de neerlandistiek via een studie Germaanse filologie met een specialisatie in het Nederlands aan de Universiteit van Wrocław. Sinds 1991 was zij daar verbonden aan de vakgroep Nederlandse Filologie. In 1996 verdedigde zij haar doctoraat aan de Universiteit Leiden over de Nederlandse fraseologie ("De kool en de geit. Nederlandse vaste verbindingen met een dier- of plantelement").
In 2015 verdedigde ze haar habilitatieproefschrift aan de Palacký Universiteit in Olomouc, Tsjechië. Het onderwerp van haar werk waren ontleningen van het Nederlandse lexicon in hedendaags Pools. Sinds 2016 was zij hoofd van de afdeling Nederlandse Taalkunde binnen de leerstoel Nederlandse Filologie.
Haar belangrijkste onderzoeksgebieden waren onder meer de lexicologie in brede zin (fraseologie, metaforen, etymologie, ontleningen, lexicografie, etc.). Ze schreef diverse artikelen, enkele monografieën en ze was medeauteur van een lesboek voor het zakelijk Nederlands en woordenboeken, waaronder het Nederlands-Pools Woordenboek.
In de komende editie van Internationale Neerlandistiek zal een in memoriam verschijnen van de hand van Wilken Engelbrecht over haar bijdrage aan ons vakgebied. Ook zullen we op het Colloquium Neerlandicum in augustus stilstaan bij haar overlijden.
In haar laatste column voor Vaktaal schreef Agata toevalligerwijs over communicatie en verbinding met anderen, ook als die er niet meer zijn:
“Als onze dierbaren doodgaan, is het verhaal nog anders: in het echt kunnen we weinig, maar we kunnen met hen nog altijd blijven praten. De verbinding is dus bewaard, alleen heeft ze voortaan een andere, niet eerder gekende vorm.”
We zullen Agata enorm missen. We wensen haar familie, dierbaren, collega’s, studenten en ieder die om haar gaf veel warmte en kracht om om te gaan met dit onvoorstelbare verlies. We koesteren de mooie herinneringen aan haar en blijven met haar in verbinding.
Bestuur & bureau
Internationale Vereniging voor Neerlandistiek