Ofwel: Over oersymbolen van de Lage Landen in het Midden-Oosten, internationale betrekkingen en Nederlandse connecties.
Er staan twee molens in het centrum van Jeruzalem. De Montefiore Molen is een landmerk, een oriëntatiepunt in het landschap van de stad. De bouw van deze molen, gefinancierd door de filantroop Sir Moses Montefiore en feestelijk in gebruik genomen in 1875, moest als graanmolen dienen. Vlakbij de molen heeft deze weldoener ook een woonwijk laten oprichten. De bewoners zouden worden tewerkgesteld bij deze kleine meelindustrie. Maar het is er nooit van gekomen. De molen was geen success. In feite een grote mislukking. Wegens gebrek aan wind! Er wordt verteld dat men de wieken maar zo’n 20 dagen per jaar heeft zien ronddraaien en de rest van de tijd stond de molenas stil. Een andere oorzaak voor het fiasco was een technisch fout. De geïmporteerde onderdelen waren geschikt voor het fijnere Europese koren, maar totaal onbruikbaar voor het plaatselijke graan. Tja, wie laat er dan ook een molen bouwen door Engelse molenmakers uit Canterbury. Er doen ook een aantal anekdotes de ronde. Meelhandelaren uit andere delen van het land verzetten zich met alle man en macht tegen de bouw van de windmolen in Jeruzalem. Zij wierpen het ‘boze oog’ en stuurden hun aanvoerder om de molen te vervloeken. Ze voorspelden dat de molen in de zware winterse regenbuien zou worden weggespoeld. Toen dit niet gebeurde, verklaarden ze dat dit het werk van de Satan was. Nu, 135 jaar later heeft een groep Nederlanders het initiatief genomen om de molen eindelijk te laten functioneren. In samenwerking met de Jerusalem Foundation zijn er constructiewerkers uit Engeland besteld (sic!) die onder leiding van Nederlandse ingenieurs de molen en vooral de machinerie gaan opwaarderen zodat de wieken weer kunnen draaien op de wind. Maar voor alle zekerheid zal er ook een elektrische motor worden geïnstalleerd. In de molen is sinds een aantal jaren een bescheiden museum ondergebracht, gewijd aan het leven van Montefiore en zijn filantropische activiteiten.
Op zo’n tien minuutjes loopafstand van de Montefiore Molen staat in de Rambanstraat nog een molen. Een Grieks-orthodoxe patriarch heeft tegen het einde van de negentiende eeuw opdracht gegeven voor de bouw. Ook deze molen had eens een duidelijk doel: het opwekken van energie. Volgens de annalen heeft hij door de komst van de stoommachine maar een korte periode gewerkt en is toen in onbruik geraakt. In de jaren vijftig van de vorige eeuw werd het, heel toepasselijk, de residentie van de Nederlandse consul. Sinds kort is er een klein chic winkelcentrum omheen gebouwd. In de molen zelf is een trendy chinees restaurant gevestigd, dat zo in de smaak valt bij de Jeruzalemmers die het zich kunnen veroorloven, dat het absoluut noodzakelijk is minstens een maand van te voren plaatsen te reserven.
Mieke Daniëls-Waterman (Jeruzalem)