Turkije en Israël, gehouden in Bologna. De bijeenkomst bestond uit een nascholing, een conferentie, de presentatie van de website van de stichting, en een afsluitende vergadering.
De bijeenkomst bestond uit een nascholing, een conferentie, de presentatie van de website van de stichting, en een afsluitende vergadering.
De nascholing vond plaats op zondag 13 april in het nieuwe congrescentrum en campus van de Universiteit van Bologna, Bononia Camplus. Het programma betrof de confrontatie van literaire teksten met de didactiek en de technieken van e-learning. Van 10.00 tot 16.30, met een korte middagpauze, werkten 18 docenten, geleid door Pieter de Graaf, expert op het gebied van e-learning van Alfaprojecten uit Eindhoven, en Hanne Bongaerts, docente Spaans en Nederlands als Vreemde Taal uit Gentbrugge, en tot en met 2013 docente Nederlands in Salamanca, in de workshop ‘E-learning Literatuur en Poëzie’ met teksten uit Nederlandstalige literatuur aan het ontwikkelen van materiaal voor universitaire studenten Nederlands op A2 en B1 niveau (van het Europese Referentiekader). Naar het voorbeeld van het door Alfaprojecten ontwikkelde materiaal (Netnieuws) voor laaggeletterden en studenten Nederlands als tweede taal werden in twee groepen oefeningen ontworpen, besproken en getoetst in een levendige discussie over de te bereiken doelen en competenties. De aanwezige docenten legden grote belangstelling aan de dag voor het potentieel van de besproken methode: twaalf docentschappen verklaarden zich dan ook bereid om de handen ineen te slaan om een project te lanceren voor de ontwikkeling van nieuw onderwijsmateriaal. Aan het einde van de middag werd een project geformuleerd en een wisselende redactie samengesteld voor het ontwikkelen van 40 modules in de komende drie jaren. Een projectaanvraag zal in het najaar door MediterraNed bij de Nederlandse Taalunie worden ingediend.
De nascholing vond zijn aangenaam beslag in het restaurant ‘Pane e Panelle’ in Via San Vitale.
Op maandagochtend 14 april stonden twee studenten in de hal van Bononia Camplus Living, waar de deelnemers van de bijeenkomst waren ondergebracht, klaar om de 27 docenten Nederlands naar het Departement voor Moderne Talen, Literaturen en Culturen in Via Cartoleria te begeleiden. Studentassistente Caroline Van der Veeken haalde ondertussen de speciale gasten van de bijeenkomst op in het Collegio Erasmus, gelegen naast het Departement. Naast de Algemeen Secretaris van de Nederlandse Taalunie, Geert Joris, en de vertegenwoordigster van de NTU voor Zuid-Europa, Maya Rispens, mocht de bijeenkomst zich verheugen op de aanwezigheid van de dichter K. Michel, de theologen Ellen van Wolde en Albert van der Heide, en de taalkundige Cor van Bree. Bovendien waren als gasten Jeannette Koch uit Napels, vanwege haar vele verdiensten met betrekking tot het Nederlands in Zuid-Europa, en Sonia Salsi, vanwege haar persoonlijke ervaring met en haar onderzoek naar de migratie tussen Noord en Zuid- Europa, uitgenodigd.
Na het welkomstwoord van de directeur van het Departement, prof. Giovanni Marchetti, en het hoofd van de afdeling Germaanse Filologie, prof. Giulio Garuti Simone, opende de voorzitter van MediterraNed, Herman van der Heide, de bijeeenkomst met een korte terugblik op de geschiedenis van het Nederlands in Zuid-Europa en een inleiding over het gekozen thema, ‘Noord-Zuid. Contacten en Confrontaties’. De feestelijke openingssessie wilde de nadruk leggen op het nieuwe begin en concentreerde zich derhalve rond het gedicht ‘Vers twee’ van K. Michel, eerst door de dichter zelf voorgedragen en daarna verwerkt en becommentariëerd in een prachtige lezing van Ellen van Wolde over de tekst die in het gedicht wordt geciteerd: ‘tohoe wa bohoe’, ‘de wereld woest en ledig’ uit Genesis 1, vers 2. Vervolgens werd het gedicht voorgelezen in alle talen van de regio Zuid-Europa, de talen van MediterraNed: Hebreeuws, door Elka Markuszower, Turks door Mustafa Güleç, Nieuwgrieks door Marco Prandoni, Italiaans door Franco Paris, Catalaans door Anne van Raemdonck, Spaans door María José Calvo Gonzalez en Portugees door Arie Pos. K. Michel, tenslotte, rondde de sessie af met enkele beschouwingen over zijn ervaringen met vertalen en vertalingen.
Na de koffiepauze sloot het poëziepanel aan zowel bij de workshop van zondag, met een verslag en een toekomstvisie van respectievelijk Hanne Bongaerts en Pieter de Graaf, als bij de openingssessie met twee lezingen over de Griekse mythe in de poëzie van Hugo Claus en Pier Paolo Pasolini, door Franco Paris, en over het ‘gewortelde cosmopolitanisme’ van Cees Nooteboom door Herman van der Heide.
De lunch werd genoten in het ‘Antico Caffè del Corso’ in Via Santo Stefano.
Het middagprogramma ving aan met de lezing van Jeannette Koch over de relatie van Louis Couperus met Italië. Daarna was het de beurt aan het panel ‘Cultuur en maatschappij’, voorgezeten door Arie Pos. Achtereenvolgens Roberto Dagnino van de Universiteit van Padua en Nout Van Den Neste uit Lissabon belichtten diverse aspecten van de verschillende politieke en culturele visies op Noord- en Zuid-Europa, waarna Arie Pos het geheel afrondde met een diepgaande en hylarische analyse over de stereotypering in de huidige, economische Noord-Zuid crisis.
Tot slot van dit overdadige programma presenteerde bestuurslid en webmaster van MediterraNed María José Calvo Gonzalez de door haar ontwikkelde website van de stichting. De website kan geraadpleegd worden op http://mediterraned.org.
De eerste dag van de bijeenkomst werd afgesloten met een stadswandeling in twee groepen, geleid door de derdejaars studenten Valentina Buda en Giovanni Luigi Fabbri, met als eindbestemming het restaurant La Santa in Via Urbana.
Op dinsdag 14 april verplaatste de bijeenkomst zich naar Bertinoro, in Romagna. In het prachtig gelegen museum en congrescentrum, gevestigd in het oude, bischoppelijk paleis, vond het panel Migrantenliteratuur plaats onder voorzitterschap van Marco Prandoni uit Bologna en Francesca Terrenato uit Rome, die beiden een lezing verzorgden over de productie van enkele migrantenauteurs uit respectievelijk Nederland en Vlaanderen. Hun bijdrage werd voorafgegaan door de emotionele lezing van Sonia Salsi, een persoonlijke getuigenis over de naoorlogse immigratie van Italianen in de Belgisch-Limburgse mijnstreek, en lezingen van Antoinet Brink uit Coimbra over de Portugese auteur Rentes de Carvalho, en van Anne Van Raemdonck over de Catalaanse schrijfster Laia Fàbregas. De sessie werd afgesloten met de projectie van twee korte filmpjes van twee Marokkaanse jongeren uit Nederland en Vlaanderen, die op een geestige manier reageerden op de recente anti-Marokkaanse uitlatingen van de Nederlandse politicus Geert Wilders. Na een bezoek aan het aan de drie grote monotheïstische religies gewijde museum en een heerlijke lunch in het Ca’ de Bè, presenteerde Albert van der Heide zijn lezing over de reis langs de havens van de Middellandse zee van de uit Bertinoro afkomstige middeleeuwse Rabbi Obadja ben Avraham.
De bus vervoerde vervolgens de hele groep naar Cesena, waar onder leiding van de kunsthistoricus Alberto Severi de beroemde Malatesta-bibliotheek bezocht werd. Er was zelfs tijd voor een Italiaans ijsje, voordat de groep weer naar Bertinoro werd teruggebracht, waar de avondmaaltijd in het restaurant Altopalato werd genuttigd. Tegen half tien begon de terugreis naar Bologna.
De derde ochtend van de conferentie was in zijn geheel gewijd aan de contrastieve taalkunde. Onder voorzitterschap van Dolores Ross uit Triëst en Mustafa Güleç uit Ankara werd in de Sala Convegni van het Departement LILEC in Via Cartoleria gesproken door achtereenvolgens Dolores Ross over Noord-Zuid contrasten in de actie- en bewegingswerkwoorden, door de speciale gast Cor van Bree over de subtiele semantiek van de Nederlandse adposities en door Mustafa Güleç over de conceptuele contrasten met betrekking tot voorzetsel in het Nederlands en het Turks. Na een koffiepauze op de binnenplaats van het Departement sprak Goedele De Sterck uit Salamanca sprak over positie en beweging in het origineel en de vertalingen van de roman Boven is het stil van Gerbrand Bakker en vervolgens Elisabeth Koenraads uit Triëst over de voorzetselwerkwoorden. In haar lezing ‘Krijgen is de kunst’ analyseerde Marleen Mertens uit Padua contrastief het werkwoord krijgen en de intensieve en strak georganiseerde sessie werd afgesloten met de lezing van Francisco Sánchez Romero uit Sevilla over Spaanse leenwoorden in het hedendaagse Nederlands. De sessie riep veel stof tot discussie op en eindigde met verschillende vragen uit het publiek.
Na een korte pauze kwamen om 13 uur de docenten van MediterraNed bijeen voor de afsluitende vergadering, met aanwezigheid van Geert Joris en Maya Rispens van de Nederlandse Taalunie, onder leiding van de drie bestuursleden. Er werd gesproken over tal van lopende en geplande activiteiten: zomercursussen, vertaalateliers op locatie, projectaanvraag Netnieuws, volgende bijeenkomst, mogelijke publicatie van de handelingen van de bijeenkomst in de reeks Lage Landen Studies. Maya Rispens legde uit waarom de docentschap in Thessaloniki opgeheven moest worden en kondigde tevens de oprichting van een nieuwe docentschap in Turkije aan, in Antalya.
Voordat alle deelnemers weer naar hun verschillende plaatsen in Zuid- en Noord-Europa terugreisden werd in een uitstekende sfeer geluncht in Bar Cocoa in Via Altabella. Met een dankwoord en een geschenk aan de organisatoren eindigde de eerste bijeenkomst van MediterraNed.