De Haan is de vaste vertaler van hedendaagse schrijvers en essayisten als Houellebecq en Kundera en vertaalde werk van klassieke auteurs als Zola, Diderot en Proust. “Steeds valt in De Haans romanvertalingen op dat hij grote soepelheid betracht zonder de oorspronkelijke tekst ook maar in het minst te beschadigen.” aldus de jury. “Maar De Haan is meer dan alleen een voortreffelijk en veelzijdig vertaler.” Hij zet zich ook op vele manieren in voor het ontsluiten van bekende en onbekende teksten uit de Franse literatuur voor de Nederlandse lezer, getuige bijvoorbeeld zijn nawoord bij De wereld als markt en strijd van Houellebecq, vele recensies en artikelen over het literair vertalen in onder meer De Volkskrant en getuige de Perlouses-reeks, die onder redactie van het collectief De Haan, Van der Sterre en Hofstede uitgroeide tot 24 deeltjes.
De jaarlijkse Letterenfonds Vertaalprijs wordt uitgereikt aan literair vertalers die zich zowel onderscheiden door de hoge kwaliteit van hun vertaaloeuvre als door hun inzet als ambassadeur voor een bepaald taalgebied, genre of het literair vertalen in het algemeen. Met deze prijs wil het Letterenfonds de belangrijke maar vaak onderbelichte bijdrage die vertalers leveren als herscheppend kunstenaar en als bemiddelaar tussen talen, literaturen en culturen voor het voetlicht brengen.
De jury van de Letterenfonds Vertaalprijs 2013 bestond uit Annelies van Hees (Scandinavist, literair vertaler Deens; voorzitter), Mariolein Sabarte Belacortu (literair vertaler Spaans-Nederlands; proza en poëzie) en Jabik Veenbaas (filosoof, dichter en vertaler Duits en Engels).
In 2012 gingen de Nederlands Letterenfonds Vertaalprijzen naar David Colmer (Nederlands-Engels), Mark Leenhouts (Chinees-Nederlands; fictie) en Mark Wildschut (Duits-Nederlands; non-fictie). Eerdere winnaars vindt u op onze website. Vanaf 2013 worden deze oeuvreprijzen jaarlijks uitgereikt aan een literair vertaler in het Nederlands en eens in de twee jaar aan een literair vertaler uit het Nederlands.
Martin de Haan (1966)
studeerde Frans en Algemene literatuurwetenschap in Leiden en werkt nu al bijna twintig jaar als literair vertaler. Hij vertaalt niet alleen werk van klassieke Franse auteurs als Diderot, Constant, Zola en Proust, maar ook van hedendaagse iconen als Michel Houellebecq, Milan Kundera, Michel Onfray, Yasmina Reza, Régis Jauffret en Jean Echenoz. Over het literair vertalen heeft hij een duidelijke mening: “Een vertaler is niet iemand die een tekst verhuist van de ene plek naar de andere, nee, hij moet een tekst opnieuw tot leven brengen om hem te laten resoneren in een andere cultuur. Vertalen is per definitie herscheppen. Je maakt iets nieuws en zo verrijk je je taal."
De Haan was jarenlang recensent voor de Volkskrant, schrijft essays en geeft lezingen over vertalen en literatuur en onderhoudt met collega Rokus Hofstede het (vertaal)blog Hof/Haan. Samen met Hofstede en Jan Pieter van der Sterre voerde hij de redactie over de Perlouses-reeks, die uitgroeide tot 24 voorbeeldig toegelichte en verzorgde deeltjes waarin onbekende teksten van grote Franse schrijvers voor de Nederlandse lezer worden ontsloten.
Bovendien stond De Haan op de bres voor de positie van de vertaler. Als bestuurslid van de Vereniging van Letterkundigen vertegenwoordigde hij van 2002 tot 2005 de belangen van literair vertalers. In opdracht van de Taalunie, het ELV en de Nederlandse en Vlaamse letterfondsen schreef hij in 2008 met Rokus Hofstede het manifest Overigens schitterend vertaald, waarin wordt gepleit voor meer waardering voor en betere opleiding van de Nederlandse vertalers. Van 2009 tot 2013 was hij voorzitter van de Europese vertalersraad, de Conseil Européen des Associations de Traducteurs Littéraires (CEATL), waar hij nu vice-voorzitter is.
Voorjaar 2014 verschijnt bij de Arbeiderspers De Haans vertaling van twee dichtbundels van Michel Houellebecq en bij De Geus het derde deel in de romantrilogie van Echenoz, Flitsen (vertaald i.s.m. Jan Pieter van der Sterre). Ook bereidt De Haan een nieuwe vertaling van Les Liaisons dangereuses voor en werkt hij samen met Rokus Hofstede aan een hervertaling van Du côté de chez Swann van Marcel Proust.
Het moge duidelijk zijn dat met de optelsom van zo’n mooi oeuvre en zo veel inzet voor de beroepsgroep de jury dit jaar in Martin de Haan een uitgelezen winnaar heeft gevonden.
Over het Nederlands Letterenfonds
Het Nederlands Letterenfonds stimuleert, door middel van beurzen en subsidies aan schrijvers, vertalers, uitgevers en festivals, de kwaliteit en diversiteit in de literatuur en draagt bij aan de verspreiding en promotie van de Nederlands- en Friestalige literatuur in binnen- en buitenland. Het Fonds is in 2010 ontstaan uit een fusie tussen het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds en het Fonds voor de Letteren.
Bron: Nederlands Letterenfonds