Letterenfonds Vertaalprijzen naar Paul Beers en Jelica Novakovic-Lopuina

Beers is een echte oeuvre-vertaler, hij vertaalde onder anderen proza en poëzie van Robert Menasse, Ingeborg Bachmann en Witold Gombrowicz. Uitgeverij Van Gennep bracht deze dagen nog een heruitgave van Bachmann’s beroemde roman Malina – inclusief een nawoord van de vertaler. Jelica Novaković-Lopušina staat al meer dan twee decennia pal voor de Nederlandse taal en literatuur in Servië: als samensteller van bloemlezingen en tijdschriften, als docent van talentvolle jonge vertalers en als veelzijdig vertaler van Nederlandstalige literatuur. Aan beide bekroningen is een bedrag van 10.000 euro verbonden.

De Letterenfonds Vertaalprijs wordt uitgereikt aan literair vertalers die zich zowel onderscheiden door de hoge kwaliteit van hun vertaaloeuvre als door hun inzet als ambassadeur voor een bepaald taalgebied, genre of het literair vertalen in het algemeen. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt aan een literair vertaler in het Nederlands en eens in de twee jaar aan een literair vertaler uit het Nederlands.

Paul Beers is als vertaler uit het Duits en Frans een echte oeuvre-vertaler: hij verbindt zich aan zijn auteurs, met wie hij als het even kan ook een persoonlijke band opbouwt. Zo heeft hij de afgelopen decennia het complete oeuvre van de Oostenrijkers Ingeborg Bachmann (1926-1973) en Robert Menasse (1954) en van de Poolse schrijver Witold Gombrowicz (1904-1969) vertaald. Ook publiceerde hij regelmatig interviews met of stukken over het werk van ‘zijn’ auteurs; in het bijzonder over Gombrowicz – een welhaast ‘vergeten’ schrijver die nieuwe generaties lezers verdient. Eind november bracht uitgeverij Van Gennep nog een (licht herziene) herdruk Malina, de enige voltooide roman van de jong gestorven dichter Ingeborg Bachmann, inclusief een nawoord van vertaler Paul Beers. Verder vertaalde hij ego-documenten van Thomas, Golo en Erika Mann. Als co-redacteur was hij betrokken bij de hervertaling van het verzameld werk van Nietzsche en de publicatie van het complete werk van Sigmund Freud. De laatste tien jaar vertaalt hij regelmatig opera-libretto’s, bijvoorbeeld van Richard Wagner, Richard Strauss, Franz Schreker. In september bracht de Nationale Opera de Gurre-Lieder van Schönberg op het podium en onlangs ging Lohengrin van Wagner met boventiteling van Beers in première.

Jelica Novaković-Lopušina vertegenwoordigt al meer dan twee decennia op vele manieren de Nederlandse literatuur in Servië. Na haar middelbare-schoolopleiding aan gymnasia in Den Haag en een studie Germanistiek in Belgrado en Berlijn, gaf ze in 1991 de aanzet tot het Servische jaarboek voor Nederlandstalige literatuur en cultuur Erazmo. Ze stelde vele bloemlezingen samen van Nederlandstalige literatuur in het Servisch en schreef voor Servischtaligen een lexicon van de Nederlandse en Vlaamse literatuur, een Nederlandse grammatica en een basiswoordenboek. Naast haar wetenschappelijke carrière – ze is sinds de jaren 90 verbonden aan de Filologische faculteit van Belgrado; als oprichter van het eerste Lectoraat Nederlands in het toenmalige Joegoslavië, hoofddocent Nederlands en later als hoogleraar – is Novaković een veelzijdig vertaler van Nederlandstalige literatuur, met titels van onder anderen Hugo Claus, Adriaan van Dis, Willem Elsschot, Rodaan al Galidi, Jacob Israël de Haan, W.F. Hermans, Oek de Jong, Gerrit Kouwenaar, Nescio, Cees Nooteboom, Robert Vuijsje en Jan Wolkers. Een overzicht van haar vertaaloeuvre is te vinden in de vertalingendatabase van het fonds. Bijzondere vermelding verdientGelukkig is wie bijtijds waanzinnig wordt, de gebundelde versie van het dagboek dat Novaković in de Vlaamse krant De Standaard bijhield ten tijde van de NAVO-bombardementen op Belgrado in 1999.

De Letterenfonds Vertaalprijzen worden aanstaande vrijdag, 12 december 2014, uitgereikt tijdens de Literaire Vertaaldagen in de Rode Hoed in Amsterdam. De prijs werd eerder onder meer toegekend aan Martin de Haan (Frans-Nederlands), David Colmer (Nederlands-Engels) en Mark Leenhouts (Chinees-Nederlands).

De jury van de Letterenfonds Vertaalprijs voor een literair vertaler in het Nederlands bestond uit Annelies van Hees (Scandinavist, literair vertaler Deens; voorzitter), Peter de Voogd (anglist en lid van de Raad van advies van het Letterenfonds) en Mark Wildschut (literair vertaler Duits, m.n. van filosofisch werk; winnaar van de Vertaalprijs 2012). De jury voor de Letterenfonds Vertaalprijs voor een literair vertaler uit het Nederlands bestond uit de afdeling buitenland van het Nederlands Letterenfonds.

Bron: Nederlands Letterenfonds