In memoriam Hans Groot

Aan zijn vier jaar lange gevecht tegen een uitgezaaide darmkanker kwam daarmee een definitief einde. Hans heeft zijn werkzame leven grotendeels ruim 30 jaar als neerlandicus extra muros doorgebracht. Geboren en getogen in Alkmaar ging Hans na een mulo-opleiding naar de kweekschool in Beverwijk en later Bergen. Lang heeft hij echter niet als onderwijzer gewerkt, want al gauw begon hij zijn studie aan het Instituut voor Neerlandistiek van de Universiteit van Amsterdam. Zijn eerste buitenland ervaring deed hij op in Itali, waar hij enkele jaren Nederlands doceerde aan de tolkenschool in Trieste. In 1986 begon hij zijn werkzaamheden als taalcordinator bij het Erasmus Taalcentrum in Jakarta. De eerste tien jaar werkte hij er als taalcordinator in dienst van het Nederlandse Ministerie van Onderwijs en de laatste vijftien jaar in dienst van de Nederlandse Taalunie in Den Haag. Bijna tien jaar lang besteedde hij al zijn vrije tijd aan een uitvoerig archiefonderzoek naar het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen (1778-1867), waarop hij in 2006 in Leiden promoveerde (handelseditie Leiden: KITLV, 2009). Zijn inzet voor alles wat met het Nederlands in Indonesi te maken heeft was al die jaren uiterst voortvarend, enthousiast, motiverend en stimulerend. Hij stond voor alle mensen met wie hij werkte en aan wie hij leiding gaf: aan de kantoormedewerkers van het Taalcentrum en natuurlijk aan alle docenten, niet alleen die in Jakarta, maar ook de tientallen docenten in andere plaatsen in Indonesi waarmee hij nauwe banden had, docenten in Bandung, Semarang, Yogyakarta, Surabaya, Medan en Makassar, om maar een paar plaatsen te noemen. In Jakarta fungeerde hij onvermoeibaar als vraagbaak voor de Nederlandse ambassade en het cultureel centrum, het Erasmus Huis, en verder voor iedereen die een beroep op hem deed, en daarbij behoren de honderden gasten voornamelijk gastdocenten die het Erasmus Taalcentrum in de loop van de jaren hebben bezocht. Hans was bij het Erasmus Taalcentrum in veel opzichten geworden tot een vaderfiguur in zijn vertrouwde en vertrouwelijke omgang met de medewerkers en docenten, en soms ook cursisten. Hij genoot ieders vertrouwen, was altijd behulpzaam en was op iedereen persoonlijk betrokken. Na precies 25 jaar nam Hans op 6 april 2011 vanwege zijn snel achteruitgaande gezondheid afscheid van het Erasmus Taalcentrum in Jakarta. Zijn afscheid was een aangrijpende en emotionele gebeurtenis, waarbij niet alleen afscheid werd genomen maar tegelijkertijd zijn vijfentwintigjarig jubileum bij het Taalcentrum werd gevierd. Met een prachtig muzikaal programma met klassieke muziek en ook traditionele Indonesische muziek de twee hobbys en passies van Hans werd op ontroerende wijze afscheid van hem genomen. Dat Hans al zo kort na zijn vertrek uit Indonesi ook van het leven afscheid zou moeten nemen kwam voor iedereen toch nog als een verrassing. Het is het definitieve afscheid van een alom gewaardeerde vriend en collega, van iemand waarop men altijd een beroep kon doen, die altijd sociaal was, altijd hartelijk was, en die altijd voor iedereen klaarstond. Een meer betrokken en loyaler collega dan Hans kan men zich niet indenken en hij laat dan ook een grote leegte achter. Van alle kanten werd dit nog eens duidelijk in de condoleances die bij het Taalcentrum binnenkwamen. En treffender dan in het volgende gedicht van Mursidah, een van de docenten, kunnen deze gevoelens denkelijk niet verwoord worden:Lang heb je tegen je ziekte 
vol moed en kracht gestreden
Optimistisch bleef je wachten
op een betere dag tot het laatste.

Nu ben je al op een eeuwige reis
met rust naar het hemels paradijs.
Het is toch voor ons veel verdriet,
zonder jou nu en in het verschiet.

In ons hart ben je nu voor altijd 
Je spirit van leven en werken,
zorg en liefde voor medemensen
zijn eeuwig gegraveerd in de tijd.

Vaarwel, lieve HansJakarta, Kees Groeneboer, 20 juni 2011