Een preview
Auteur: Iris van Erve
Afgelopen voorjaar en zomer heeft de IVN in samenwerking met de Taalunie een veldonderzoek gedaan naar de internationale neerlandistiek. We deden dit met een uitgebreide digitale enquête die ingevuld is door studenten, docenten, alumni en andere betrokkenen bij de internationale neerlandistiek. Deze uitgebreide enquête hebben we aangevuld met een kwalitatief onderzoek onder enkele docenten, studenten en alumni van de internationale neerlandistiek. Zo hebben we een beeld gekregen van de staat van de internationale neerlandistiek.
We zijn trots op het resultaat van het veldonderzoek. Dat we een goed beeld hebben gekregen is mede te danken aan de zeer hoge respons. De respons is bovendien zowel kritisch als enthousiast en vaak uitgebreid toegelicht. We kunnen als IVN en als Taalunie direct aan de slag hiermee.
Waarom?
De mensen die zich bezighouden met de internationale neerlandistiek houden zich vooral bezig met onderwijs, daarna met onderzoek en in mindere mate met vertalen en cultureel werk in het kader van Nederland/Nederlands. Dat Neerlandici zeer gemotiveerde mensen zijn blijkt uit dat ze als ze over hun werk praten het met name hebben over de intellectuele voldoening, het contact met studenten en de afwisseling van hun vak. En daarnaast uit wat er allemaal gebeurt naast hun kerntaken, bijna alle neerlandici in het buitenland houden zich bezig met het organiseren van activiteiten zoals lezingen, boekpresentaties en wetenschappelijke bijeenkomsten.
Studenten Nederlands kiezen hier vooral voor vanuit hun interesse voor de taal en cultuur. Het vinden van een baan komt pas daarna, we kunnen hier dus ook spreken van een sterke (intrinsieke) motivatie.
IVN
Hoewel de tevredenheidsgraad van de IVN-colloquia zeer hoog ligt, worden veel verbeteringssuggesties gegeven. Voor het komende colloquium verdiept de IVN zich in deze suggesties. Van de IVN worden met name de website, de nieuwsbrief en het tijdschrift Neerlandistiek Internationaal door de gebruikers gewaardeerd.
Verbeteringen
Bij de zaken waarmee we als IVN aan de slag gaan, hoort in elk geval het verbeteren van de contacten tussen collega’s in het taalgebied. Met name jongere collega’s geven aan hier behoefte aan te hebben. De IVN ziet dit als een belangrijk punt van aandacht voor zichzelf.
Ook geeft een groot deel van de respondenten aan over meer digitaal materiaal te willen beschikken om in te zetten in de eigen lespraktijk. De IVN gaat in samenwerking met de Taalunie kijken hoe hier een impuls aan te kunnen geven. Overigens valt ook hier nog heel wat gebied te ontginnen: de meerderheid van de respondenten geeft aan geen ervaring te hebben met online learning.
Sterke punten
Kortom, de sterke troeven van de neerlandistiek internationaal zijn duidelijk de neerlandici, hun motivatie en hun inzet. Bedreigingen zijn de lage salarissen, met name in bepaalde gebieden en het gevaar te versnipperd te raken en een moderniseringsslag te missen door gebrek aan middelen.
-
Ruim 13.000. Het aantal studenten Nederlands buiten Nederland en Vlaanderen bedroeg in 2016 13.777.
-
Wereldwijd. Het aantal docenten wereldwijd bedroeg in 2016 519.
-
Vooral in Europa. De meeste studenten Nederlands buiten het taalgebied zijn te vinden in Europa: bijna 78%. Ongeveer 10% studeert Nederlands in Afrika, 6% in Noord-Amerika en ruim 6% in Azië.
-
141. Het aantal opleidingen Nederlands in het hoger onderwijs (buiten Nederland en Vlaanderen) bedroeg in 2016 141.
-
Onderwijs en onderzoek. De mensen die zich bezighouden met de internationale neerlandistiek geven vooral onderwijs en doen onderzoek. Zij zijn in mindere mate bezig met vertalen en cultureel werk.
-
Motivatie. De ‘buitenlandse’ neerlandici noemen als redenen voor hun werk ‘intellectuele voldoening’, ‘contact met studenten’ en de afwisseling van hun vak.
-
Méér. Naast hun kerntaken houden neerlandici in het buitenland zich ook bezig met het organiseren van activiteiten zoals lezingen, boekpresentaties en wetenschappelijke bijeenkomsten.
-
Taal en cultuur. Studenten kiezen voor het Nederlands vooral vanuit hun interesse voor de taal en cultuur. Het vinden van een baan is een goede tweede reden.
-
De toekomst. Twee punten springen uit het onderzoek. De wens om contacten te verbeteren tussen collega’s in het taalgebied (met name jongere docenten wensen dat). En de behoefte aan digitaal materiaal in de eigen lespraktijk.
-
Bedreigingen. De lage salarissen, vooral in gebieden waar de levensstandaard laag is, het gevaar versnipperd te raken en door gebrek aan middelen de moderniseringsslag te missen.
Iris van Erve is directeur van de IVN